Sommige mensen beweren dat gokken niet echt een verslaving is, omdat er geen sprake is van het innemen van bepaalde middelen. De wetenschappelijke feiten rond probleemgokken zijn echter duidelijk:
Gokken veroorzaakt meetbare, objectieve veranderingen in de chemie van je hersenen. Mensen denken dat ze veel controle hebben over hun acties en gevoelens, maar dat is echter niet de realiteit.
De meeste van ons zijn overgeleverd aan hormonen in onze hersenen die onze beslissingen dramatisch beïnvloeden. De emoties die je voelt, zijn chemische stormen die in je hersenen plaatsvinden. Door te winnen bij gokken komt dopamine vrij waardoor men zich goed voelt. Dit is dezelfde chemische stof die wordt geactiveerd wanneer je bijvoorbeeld alcohol drinkt of drugs gebruikt. In dit artikel lees je meer over wat gokken precies teweeg brengt in je hersenen.
Wat is dopamine en wat doet het precies?
Dopamine is een hormoon dat door je centrale zenuwstelsel wordt gebruikt om van de ene zenuwcel naar de andere te communiceren. Wetenschappers noemen ze neurotransmitters en dopamine is slechts één type neurotransmitter in je centrale zenuwstelsel. Beschouw dopamine als een van de vele chemicaliën die berichten van de ene cel naar de andere overbrengt.
Dopamine is met name de neurotransmitter die plezier doorgeeft. Als je van iets geniet, wat dan ook, is een deel van de reden dat het dopamine afgeeft. Dopamine beïnvloedt hoe je hersenen en lichaam omgaan met zaken als leren, stemming, pijn en slaap. Het heeft ook invloed op enkele strikt fysieke functies, zoals je hartslag, de nierfunctie en zelfs borstvoeding.
Veranderingen in dopamine-niveaus kunnen psychische problemen veroorzaken, zoals ADHD en schizofrenie. Maar het meest interessante waar dopamine invloed op heeft, althans voor het doel van dit artikel, is verslaving. Medicijnen zorgen ervoor dat er veel dopamine in je hersenen vrijkomt waardoor men zich goed voelt, maar nadat je herhaaldelijk een medicijn hebt gebruikt, wordt je minder vatbaar voor dit gevoel.
Je lichaam stopt ook met het op natuurlijke wijze aanmaken van zoveel dopamine. Dit kan onder andere leiden tot een gokverslaving en daarnaast kan het depressie veroorzaken wanneer je voor het eerst je favoriete middel (in dit geval gokken) opgeeft.
Gokken triggert vrijkomen van dopamine
Je zou kunnen denken dat de enige mensen die aan ontwenningsverschijnselen lijden, alcoholisten en drugsverslaafden zijn. Dat is dus niet juist. Dwangmatige gokkers lijden aan dezelfde ontwenningsverschijnselen als drugsgebruikers. Gokken is een trigger voor het vrijkomen van dopamine. Gokkers voelen zich vaak geweldig, net zoals iemand dat zou doen als hij bijvoorbeeld cocaïne gebruikt.
In feite is dopamine de krachtigste neurotransmitter in je lichaam. Wanneer men gokt wordt er ongeveer 10 keer zoveel dopamine aangemaakt. Dat is de reden dat sommige mensen moeilijk kunnen stoppen met gokken. Dit wordt erger wanneer men vervolgens stopt met gokken en de hoeveel dopamine dus afneemt. Je hersenen verlangen als het ware naar dat extreem hoge geluksgevoel.
De hersenen bouwen tolerantie op
Het kost tijd, maar als iemand eenmaal genoeg gegokt heeft, bouwen de hersenen een tolerantie op voor dopamine. Drugsgebruikers ervaren hetzelfde fenomeen. Denk in feite aan je hersenen als een beloningssysteem voor plezier. Dit systeem wordt na verloop van tijd zwakker door overmatig gebruik van dopamine, maar je snakt nog steeds naar dat gevoel. Je moet dus grotere risico's nemen om grotere beloningen te krijgen (meer dopamine).
Op korte termijn begin je naar de sensatie te verlangen. Deze onbedwingbare trek wordt na verloop van tijd moeilijker om mee om te gaan. Op de lange termijn zullen de meeste mensen uiteindelijk moeten bezuinigen op hun gokactiviteiten omdat hun casino bankroll opraakt. Nu heb je geen dopamine-afgifte meer en begin je je depressief te voelen. Op dat moment is er sprake van een serieus probleem waarvoor men hulp zal moeten zoeken.
Procesverslaving versus stofverslaving
Iemand met de diagnose gokstoornis kan zijn drang om te gokken niet beheersen, ongeacht de gevolgen. Als je dit in actie wilt zien, bekijk dan de film “The Gambler” waarin dit heel realistisch in beeld wordt gebracht. De gevolgen kunnen desastreus zijn. Het zal natuurlijk invloed hebben op je financiën, maar het kan ook relaties met anderen beschadigen. Uiteindelijk zal het zijn tol eisen van je mentale en fysieke gezondheid.
Probleemgokken werd pas in 1980 als een legitieme psychische aandoening beschouwd. Het werd vervolgens in 2013 omgedoopt tot gokstoornis. Dit verduidelijkt het grotere begrip van de wetenschap over hoe vergelijkbare verslaving aan middelen en gokverslaving zijn.
Als het gaat om de reacties van de hersenen op gokken, zie je dezelfde symptomen als bij drugsverslaving:
- Verlangen
- Pieken
- Onvermogen om te matigen
- Onvermogen om zich te onthouden
- Levensproblemen
- Tolerantie
- Intrekking
Wetenschappers denken dat verslaafden, alcoholisten en probleemgokkers waarschijnlijk allemaal dezelfde afwijkingen hebben in de hersenen. Deze wijken af van dat van de hersenen van anderen. Deze afwijkingen hebben betrekking op impulscontrole en hoe de hersenen beloningen verwerken.
